SOMO: ‘Nederlands bedrijf betrokken bij leveringen elektronische onderdelen naar Israëlische wapenfabrikanten’
Een Nederlands bedrijf heeft banden met SASMOS, een Indiaas technologiebedrijf dat voor tientallen miljoenen euro’s aan onderdelen aan Israëls grootste wapenfabrikanten verkocht. Dat stelt SOMO op basis van onderzoek. Het onderzoeksbureau onderzocht de bedrijfsstructuur en geschiedenis van SASMOS, en legt ook een link met het Nederlandse bedrijf Lumipol. Lumipol bezit 45 procent van de aandelen van SASMOS, via Lumipol Invest BV.
“Sinds 7 oktober 2023 exporteerde het bedrijf SASMOS voor meer dan 38 miljoen dollar aan onderdelen naar Israël. Waarvan geschat wordt dat voor 25 miljoen dollar werd geleverd aan fabrikanten die erom bekend staan dat zij leveren aan het Israëlische leger”, Dat vertelt Lydia de Leeuw van SOMO, dat gespecialiseerd is in onderzoek naar de betrokkenheid van bedrijven bij mensenrechtenschendingen.
'Componenten van vitaal belang'
SOMO bestudeerde honderden pagina's aan exportgegevens en bedrijfsinformatie uit India en Nederland. SASMOS levert volgens het onderzoeksbureau elektronische componenten aan vier Israëlische wapenfabrikanten, waaronder componenten die van vitaal belang zijn voor de werking van militaire vliegtuigen en voertuigen.
Het gaat om onderdelen die gebruikt kunnen worden in communicatie-, navigatie- en besturingssystemen. Zonder zulke onderdelen zouden drones, straaljagers en tanks niet kunnen worden bestuurd, zo schrijft SOMO in haar vandaag gepubliceerde onderzoek.
Wapenfabrikanten
Het onderzoek van SOMO leidt hen naar een fabriek in India, Bangalore om precies te zijn, waar de fabriek in elektrotechniek van SASMOS staat. Dit bedrijf maakt naar eigen zeggen ‘World class products’ voor de luchtvaart- en defensie-industrie.
De Leeuw: "Alleen al in maart 2025, de maand waarin Israël het staakt-het-vuren verbrak, verstuurde het bedrijf op twintig verschillende dagen leveringen naar de wapenbedrijven.” Een belangrijk exportproduct is bedrading. De Leeuw: "SASMOS vergelijkt de werking van zijn elektrische bedradingsoplossingen zelf met de 'bloedsomloop en het centrale zenuwstelsel van het menselijk lichaam’. Drones, straaljagers en tanks kunnen niet zonder deze communicatie-, navigatie- en bedieningssystemen worden bestuurd."
Directeur
De Nederlandse link met SASMOS zit niet alleen in aandelen. SOMO ontdekte verder dat de CEO van het Nederlandse Lumipol ook directeur (niet-executief) van SASMOS was; en een bestuurder van haar Nederlandse dochteronderneming SASMOS International BV — een Nederlandse holding.
Lumipol vermeldde tot voor kort ook op haar website dat Israël één van haar belangrijkste afzetgebieden is voor elektrische bekabeling de luchtvaartindustrie en defensie. Nadat Argos vragen stelde, verwijderde het bedrijf deze vermelding prompt van haar website.
Recent screenshot datum 16 mei - en van ervoor via Waybackmachine
‘Haast ondoenlijk’
Maar hoe zit het juridisch? Daadwerkelijk bewijzen dat die specifieke onderdelen gebruikt worden bij het plegen van (oorlogs)misdrijven is haast ondoenlijk, stelt SOMO.
SOMO stuurde al in november 2024 twee brieven aan SASMOS en aanverwante partijen. Daarin zette het onderzoeksbureau uiteen zij uiteen wat zij onderzocht en aangetoond hadden en welke risico’s dat met zich meebrengt. Argos heeft die brieven gelezen. Naar eigen zeggen heeft SOMO nooit reactie gekregen van het bedrijf. Ook op verzoeken van Argos heeft Lumipol niet gereageerd.
Verplichting voorkomen genocide
Wat is de rol van de Nederlandse overheid? Moet die niet ingrijpen? Sinds een uitspraak van het Internationaal Gerechtshof in januari 2024 hebben staten de plicht om alles te doen wat in hun macht ligt om genocide te voorkomen. Al is het te laat om een genocide nog te voorkomen, zo is de brede consensus onder genocidewetenschappers.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken doet geen uitspraken over (contacten met) individuele bedrijven. In algemene zin geldt over het ontmoedigingsbeleid dat de Nederlandse overheid geen diensten verleent aan Nederlandse bedrijven waar activiteiten die ten gunste komen aan nederzettingen. Indien Nederlandse bedrijven contact zoeken met de Nederlandse overheid, worden zij over dit beleid geïnformeerd. Ook herhaalt het ministerie het standpunt dat zij zelf trok na de uitspraak van het Internationaal Gerechtshof, namelijk dat het advies over de Palestijnse gebieden niet in strijd zou zijn met het huidige Nederlandse beleid.
De redactie van Argos heeft op 15 mei 2025 een vooraankondiging van deze publicatie met de inhoud van het onderzoek van SOMO gestuurd aan Lumipol andere betrokkenen. Op 20 mei heeft Argos opnieuw een mail gestuurd ook daar kwam geen reactie op. Ook van SASMOS in India kregen wij geen reactie.
'Ambtenaren worstelen tussen eed op grondwet en loyaliteit aan ministerie'
Argos sprak de afgelopen maanden meerdere oud-ambtenaren die opstapten vanwege bezwaren tegen het Israël-beleid van hun werkgever. “Wij zijn als land nog nooit op deze manier akkoord gegaan met het schenden van het internationaal recht”