In 1995 viel de moslimenclave Srebrenica binnen en tot op de dag van vandaag doet Argos onderzoek naar de vraag of dit drama voorkomen had kunnen worden.
Foto: © Pierre Crom
hier de meest recente items binnen dit dossier
Hoe kon het drama in Srebrenica, de grootste genocide in Europa sinds de Tweede Wereldoorlog, gebeuren? Wat wisten de inlichtingendiensten van de grote NAVO-landen over de ophanden zijnde aanval, en waarom werd die niet gestopt?
Het Joegoslavië Tribunaal kreeg op cruciale momenten tegenwerking van de Amerikanen en van de latere Britse vicepremier Dominic Raab. Belangrijke bewijsstukken over de potentiële betrokkenheid van Milosevic bij de genocide in Srebrenica werden geweigerd. Dat zegt de toenmalige openbaar aanklager van het Joegoslavië Tribunaal Geoffrey Nice tegen Argos.
Argos houdt zich inmiddels al bijna 30 jaar bezig met het dossier Srebrenica. Want nog steeds zijn niet alle vragen rondom de massamoord van meer dan 8000 inwoners van de enclave tijdens de Joegoslaviëoorlog beantwoord. Omdat Srebrenica zich in 1995 afspeelde, zitten de gebeurtenissen misschien niet meer bij iedereen even fris in het geheugen. Of misschien was je zelfs te jong om het meegemaakt te hebben.
Geschiedenisdocente Zippora Brandwijk geeft een kleine opfriscursus over de Joegoslavië-oorlog. Want hoe verliep die oorlog ook al weer?
Sinds 1995 doet de redactie van Argos onderzoek naar de gebeurtenissen omtrent de val van Srebrenica. Twintig jaar na de val een wedersamenstelling van uitzendingen in de podcast serie 'Srebrenica 1995-2015'. In deze 4-delige podcast serie blikken we terug op de vier beste, meest spraakmakende uitzendingen met Argos-redacteur Huub Jaspers.
Had deze genocide voorkomen kunnen worden?
In Argos de nasleep van de val van Srebenica. Argos over de Nederlandse blauwhelmen, maar vooral over de verdreven moslimbevolking van Srebenica. Waarom was de verhouding tussen de Moslims en Dutchbat zo slecht? Een getuigenis over de paniek bij de bevolking en Dutchbat vlak voor de val van de stad. En wat is er terecht gekomen van de Nederlandse belofte om de Bosnische vluchtelingen na de val van Srebenica ruimhartig op te vangen?
In Argos de situatie van de Bosnische vluchtelingen in Nederland. Direct na het ondertekenen van het vredesakkoord van Dayton zeiden verschillende tweede kamerleden dat de
Bosniërs zo snel mogelijk terug moeten naar Bosnië. Staatssecretaris Schmitz zette vervolgens alle lopende asielprocedures stop. In de praktijk leidt dit tot grote rechtsongelijkheid en onzekerheid voor de Bosnische vluchtelingen. Justitie sluit gedwongen terugkeer niet uit. In Argos: Bosnische vluchtelingen, rechtshulpverleners en Kamerleden.
Verslag van bezoek van minister Pronk voor Ontwikkelingssamenwerking aan Bosnië. Met verslaggever Rudie van Meurs bezoekt hij een aantal huisvestingsprojecten in Sarajevo en Tuzla en omgeving, die met Nederlandse hulp tot stand zijn gekomen. Hij bespreekt de nasleep van de val van Srebrenica. Met interviews met: Marion Kappeyne van de Coppello, ambtenaar op de afdeling noodhulp en humanitaire aangelegenheden van het ministerie voor Ontwikkelingssamenwerking over de positie van de moslims; Hans Oelens, oud-medewerker van Artsen Zonder Grenzen die toezicht houdt op de Nederlandse bouwprojecten, over de spanningen tussen moslims en Serviërs; vluchtelingen in een school, over de armoede waarin zij leven; de gouverneur en minister voor vluchtelingen in Bosnië.
Een fotorolletje met daarop beelden van vermoorde moslimmannen bleek bij het ontwikkelen in het fotolaboratorium verloren te zijn gegaan en ook een videoband met daarop beelden van commando's van de Engelse Special Air Services (SAS) raakte spoorloos. Uit onderzoek van de redactie van Argos bleek dat de afhandeling van het fotorolletje in handen was van de MID en dat het rolletje in eerste instantie niet was mislukt.
Een Dutchbatter maakte foto’s van oorlogsmisdaden door de Serviërs in Srebrenica . Een belangrijke fotorolletje dat werd veilig gesteld door de militaire inlichtingendienst, maar vervolgens verprutst in het laboratorium van de marine.
Het 'Vermisten van Srebrenica Nederlandse Rampen Identificatie Team' is net naar Kosovo vertrokken. Nederland doet actief mee aan het opsporen van de vermoorden en vermisten van deze laatste ronde in de Balkanoorlog. Deze Nederlandse voortvarendheid in Kosovo staat in schril contrast met de manier waarop Nederland is omgegaan met de duizenden vermisten van Srebrenica.
De Tweede Kamer debatteert deze week met de regering over het rapport van de Commissie-Bakker, die de politieke besluitvorming over de uitzendingen van Nederlandse militairen onderzocht.
Voor het eerst worden Nederlandse militairen voor een VN- vredesmissie (UNMEE) naar het buitenland gestuurd zonder consensus in het parlement. De regering verzekert dat er goede afspraken zijn over aflossing en voor als het misgaat. Maar wat zijn die garanties waard, gezien de ervaringen op dat punt met de missie van Dutchbat in Srebrenica?
Op 11 juli 2001 is het zes jaar geleden dat Srebrenica werd veroverd door Bosnisch-Servische troepen. Dutchbat moest de moslimbevolking beschermen, maar kon niet voorkomen dat duizenden mannelijke inwoners van Srebrenica hoogstwaarschijnlijk zijn vermoord. Zes jaar na dato zijn er nog steeds veel onduidelijkheden over de val van de enclave.
Waarom is in 1995 de aanval van de Bosnische Serviërs op Srebrenica niet voorzien?
Argos vergelijkt de missie van Dutchbat met de missie van Nordbat, het Zweed-Deense VN-bataljon dat in dezelfde periode als Dutchbat naar een andere moslim safe area werd gestuurd, namelijk Tuzla waar de omstandigheden ook heel moeilijk waren.
Een debat in de rechtszaak tegen Milošević.
Volgens het NIOD-rapport, dat aan deze kwestie een lijvige bijlage wijdt, is het wél duidelijk: inlichtingendiensten konden de aanval onmogelijk zien aankomen.
Heeft dutchbat wel voldoende gedaan om de enclave srebrenica te verdedigen?
Minister Verdonk van Vreemdelingenzaken kreeg deze week van een meerderheid van de Tweede Kamer goekeuring voor haar uitzettingsbeleid. De asielzoekers die terug moeten, zijn niet zielig, vindt zij. Want de situatie in hun land van herkomst is veilig. Maar betekent dat automatisch dat ze ook kunnen terugkeren? Argos onderzoekt deze vraag aan de hand van een voorbeeld: asielzoekers uit Srebrenica, die grotendeels ook terug moeten van minister Verdonk; een groep vluchtelingen met wie de overheid zich speciaal verbonden zegt te voelen.
Hoe gaat het nu?
Tien jaar geleden werd de enclave Srebrenica onder de voet gelopen door Servische troepen. Hierop volgde een genocide waarbij meer dan 7000 moslims om het leven kwamen.
Hebben de overlevenden kunnen terugkeren? Waarom wonen velen nog steeds in vluchtelingenkampen? Wat is het economisch perspectief?
Liet de NAVO-troepenmacht Ratko Mladić bewust ontsnappen? De reportage is onderdeel van de marathon-uitzending van 8 juli 2005, waarvoor Argos in 2006 de Loep (prijs voor onderzoeksjournalistiek) won in de categorie 'audiovisueel'.
Eric O., een nederlands marinier, was betrokken bij een schietincident op 27 december.
Argos over het Srebrenica-trauma van Edwin, voormalig chauffeur van Dutchbat-commandant Karremans.
Zaterdag is het Veteranendag. Zo’n 150.000 Nederlandse mannen en vrouwen zijn de afgelopen decennia in het kader van militaire missies uitgezonden naar het buitenland. Een van hen is Edwin uit Emmen. Edwin zat in 1995 in Srebrenica. Hij was de chauffeur van Dutchbat-commandant Thom Karremans. In 2006 kreeg Edwin met de ‘Draaginsigne voor Gewonden’ de officiële erkenning dat hij in Srebrenica psychisch gewond is geraakt. Deze reportage is eerder uitgezonden op 30 juni 2006.
Een reeks van drie delen: een uitgebreid interview met Joris Voorhoeve, minister van Defensie ten tijde van de val.
In Argos: de aftakeling van Paars, falen versus verantwoordelijkheid en
bewindslieden, die uit de school klappen over geheime beraadslagingen in de ministerraad.
De spectaculaire opkomst van Pim Fortuyn bracht vijf jaar geleden Nederland in rep en roer. Midden in deze roerige periode kwam, vlak voor de Tweede Kamerverkiezingen, het NIOD met zijn langverwachte rapport over de val van Srebrenica. Dit leidde op 16 april 2002 tot het opstappen van het tweede paarse kabinet onder leiding van PvdA-premier Wim Kok.
Het NIOD-rapport zegt dat we eigenlijk helemaal niet konden beschermen en dat het ook niet de bedoeling was om die mensen te beschermen. Nou, ik ben het daar niet mee eens. Er zijn zevenduizend mensen vermoord die dachten dat ze door ons beschermd zouden worden. En we hebben het niet gedaan.
De Franse journaliste en voormalig medewerkster van het Joegoslavië-tribunaal Florence Hartmann moet terecht staan bij haar voormalige werkgever op beschuldiging van minachting van het tribunaal, een strafbaar feit waar maximaal zeven jaar gevangenisstraf voor kan worden opgelegd.
De vooronderstelling hierbij is dat vooral Servië verantwoordelijk is voor het feit dat Mladic en mede-verdachte Karadzic vijftien jaar nadat ze zijn aangeklaagd voor oorlogsmisdaden in Bosnië, nog steeds op vrije voeten zijn. Maar is het juist om alleen met de beschuldigende vinger naar Servië te wijzen? Of zijn er ook andere verantwoordelijken? Wilde de internationale troepenmacht in Bosnië de afgelopen vijftien jaar de twee hoofdverdachten wel écht oppakken? De jacht op Mladic en Karadzic. Een speurtocht naar het uitblijven van succes.
Ratko Mladic is nog steeds niet uitgeleverd aan het Joegoslavië Tribunaal. De Europese Unie had Servië een ultimatum gesteld voor 31 maart, maar heeft Belgrado nu weer een maand uitstel verleend.
De grote mogendheden willen niet dat Karadzic en Mladic worden gearresteerd. Dat is de opzienbarende conclusie van Florence Hartmann in het boek dat zij deze week publiceerde.
Vrijdag aanstaande is het dertien jaar geleden dat de moslimenclave Srebrenica in Oost-Bosnië werd ingenomen door Bosnisch-Servische troepen onder leiding van generaal Mladic. De aanwezigheid van het Nederlandse VN-bataljon Dutchbat kon niet verhinderen dat meer 7000 moslims werden vermoord.
Srebrenica, de moslimenclave in Oost-Bosnië, werd precies vijftien jaar geleden onder de voet gelopen door Bosnisch-Servische troepen onder leiding van Ratko Mladić. Duizenden moslimmannen werden vervolgens geëxecuteerd. Srebrenica is de grootste oorlogsmisdaad in Europa sinds de Tweede Wereldoorlog.
Vluchtelingen uit de enclave Srebrenica ontvangen met moeite verblijfsvergunning voor Nederland.
fragment: 23 juli 2011
Zivko Kosanovic, een 49-jarige man uit Servië, wordt op 3 april 2009 op klaarlichte dag in zijn woonplaats Sid op straat doodgeschoten. De man is eerder gevlucht naar Nederland, maar wordt door de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) afgewezen als vluchteling.
Deze aflevering is geheel gewijd aan interne conflicten bij het Joegoslavië-tribunaal van de VN.
Maandag komt het boek 'De Srebrenica-dagboeken' van kolonel buiten dienst Charlef Brantz uit. Argos-redacteur Huub Jaspers schreef het nawoord, hieronder te lezen en als PDF te downloaden.
Vandaag worden nieuwe documenten over de val van de Bosnische moslimenclave Srebrenica in 1995 en de daarop volgende massamoord gepubliceerd door het Hague Institute for Global Justice in Den Haag en het Holocaust Memorial Museum in Washington. Dit gebeurt – niet toevallig - op de dag dat het precies twintig jaar geleden is dat het akkoord van Dayton tot stand kwam.
Hoe kon het drama in Srebrenica, de grootste genocide in Europa sinds de Tweede Wereldoorlog, gebeuren? Wat wisten de inlichtingendiensten van de grote NAVO-landen over de ophanden zijnde aanval, en waarom werd die niet gestopt?
Het Joegoslavië Tribunaal kreeg op cruciale momenten tegenwerking van de Amerikanen en van de latere Britse vicepremier Dominic Raab. Belangrijke bewijsstukken over de potentiële betrokkenheid van Milosevic bij de genocide in Srebrenica werden geweigerd. Dat zegt de toenmalige openbaar aanklager van het Joegoslavië Tribunaal Geoffrey Nice tegen Argos.
