Autoriteit Persoonsgegevens roept gemeenten op matje om verboden fraude-algoritme
De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) eist van vijf gemeenten opheldering over het gebruik van de ‘fraudescorekaart’, een verboden algoritme dat jarenlang risicoscores gaf aan mensen met een bijstandsuitkering. Ook moeten de gemeenten van de toezichthouder in kaart brengen hoe ze eventueel geleden schade door slachtoffers van het systeem gaan repareren.
Tot 2020 kregen in meer dan 160 gemeenten woonwagenbewoners, bouwvakkers en mensen met schulden meer punten van een fraude-algoritme dan mensen met een hogere opleiding die in een ‘chique’ buurt woonden of kunstenaars. Zij werden vervolgens strenger en vaker gecontroleerd. Dit onthulde Argos in samenwerking met NRC Handelsblad en Lighthouse Reports. De gemeenten Nieuwegein, Houten, IJsselstein, Lopik en Veenendaal bleven ondanks waarschuwingen van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) doorgaan bleek uit de radio-uitzending, tot het onderzoeksprogramma er vragen over stelde.
Vakbond FNV opende na de berichtgeving een meldpunt over de fraudescorekaart en deed in januari dit jaar aangifte bij de AP. Bestuursvoorzitter Maureen van der Pligt is blij dat er eindelijk iets gebeurt richting gemeenten die burgers bij voorbaat als verdacht behandelen. ‘We hopen wel dat de Autoriteit Persoonsgegevens dit keer ook door gaat pakken en gaat handhaven’
Hoe een verboden Excelsheet bepaalt wie verdacht wordt van bijstandsfraude
Een verboden overheidsalgoritme dat bijstandsfraude voorspelde maar in 2020 zou zijn afgeschaft, blijkt toch nog in gebruik bij een aantal gemeenten.
Schade in kaart brengen
Het is voor het eerst dat de AP instanties vraagt om geleden schade in klaart te brengen zegt woordvoerder Casper Itz. De toezichthouder maakt de vergelijking met de toeslagenaffaire: ‘Je kunt wachten tot iemand een claim indient zoals bij de toeslagenaffaire. Nu willen we dat gemeenten actief de eventuele schade in kaart brengen en hoe ze die denken goed te maken’
Nadat de gemeenten aan de AP gerapporteerd hebben, besluit de AP of vervolgacties nodig zijn en zo ja, welke. De gemeenten krijgen twee maanden om te reageren.
dossier
Algoritmes
Algoritmes
Overheden verzamelen gegevens over burgers en gebruiken die gegevens om deze zelfde burgers te controleren. Sinds het discriminerende algoritme van de toeslagenaffaire weten we dat dit niet zonder gevaren is. Duizenden ouders belandden - vaak onterecht - in de kaartenbak van de afdeling fraudeopsporing.
Algoritmes
Overheden verzamelen gegevens over burgers en gebruiken die gegevens om deze zelfde burgers te controleren. Sinds het discriminerende algoritme van de toeslagenaffaire weten we dat dit niet zonder gevaren is. Duizenden ouders belandden - vaak onterecht - in de kaartenbak van de afdeling fraudeopsporing.