Arbeidsmigrant in de val

Vragen van Argos en Investico aan 123inkt:

1. Hoe werft 123inkt Poolse werknemers? Met welke uitzendorganisaties werkt 123inkt samen? 

2. Op welke afdelingen in haar bedrijfsvoering maakt 123inkt voornamelijk gebruik van de inzet van Oost-Europese werknemers? 

3. Hoeveel mensen werken er in totaal bij 123Inkt, inclusief de mensen die via een uitzendbureau werken? 

4. Hoeveel werknemers daarvan zijn arbeidsmigrant? 

5. Wonen arbeidsmigranten op het terrein van 123inkt of in accommodaties elders die eigendom zijn van 123inkt? 

6. Hoeveel arbeidsongevallen hebben de afgelopen vijf jaar plaatsgevonden bij 123inkt? Waren al deze ongevallen meldingsplichtig? Zo nee, waarom niet? 

7. Van hoeveel arbeidsongevallen heeft 123inkt de afgelopen vijf jaar melding gedaan bij de Nederlandse Arbeidsinspectie? 

8. Kan 123inkt in zijn algemeenheid schetsen hoe een arbeidsongeval binnen het bedrijf wordt afgehandeld? 

9. Heeft 123inkt momenteel een aansprakelijkheidsverzekering? Zo ja, bij welke verzekeraar? Zo nee, waarom niet? We begrepen dat 123inkt geen aansprakelijkheidsverzekering had op het moment van het ongeval van Pjotr Pólrolniczak (11/04/2022)? Waarom was dat niet het geval? 

Vragen over casus Pjotr Pólrolniczak: 

1. Vindt 123inkt dat het aansprakelijk is voor het ongeval dat Pjotr Pólrolniczak op 11 april 2022 is overkomen op de locatie van 123inkt in Nederhorst Den Berg?  

2. We begrepen dat Pjotr Pólrolniczak woonachtig was op het terrein van 123inkt in Nederhorst Den Berg. Om welke reden staat er een ander adres genoteerd in het verslag van het interview dat [HR-werknemer 123inkt] op 16 juni 2023 hield met Pjotr Pólrolniczak, namelijk een adres in Hilversum? 

3. Welke aanpassingen heeft 123inkt gedaan na het arbeidsongeval van Pjotr Pólrolniczak om de veiligheid op de werkvloer te verbeteren? 

4. 123inkt heeft een melding gedaan bij de Nederlandse Arbeidsinspectie van het arbeidsongeval van Pjotr Pólrolniczak. Op welke datum is dit gemeld?  

5. Volgens onze informatie vond deze melding bij de Nederlandse Arbeidsinspectie ongeveer een jaar na het arbeidsongeval plaats. Waarom is er niet eerder gemeld? 

6. Op 11 oktober 2024 zei [directeur HR Europe 123inkt] in de rechtbank dat de afhandeling van het arbeidsongeval “anders” werd toen “de advocaat in beeld kwam”. Waarom was dat een keerpunt voor het bedrijf? 

7. [HR-medewerker 123inkt] wilde op 17 april 2023, een jaar na het arbeidsongeval, met Pjotr Pólrolniczak een afspraak tussen “werkgever en werknemer” beleggen waarbij het van belang was dat de “belangenbehartiger nu niets doet en afziet van eventuele juridische stappen”. Waarom was het voor 123inkt belangrijk om er pas een jaar na het ongeval “gezamenlijk zonder tussenkomst van juristen” uit te komen?  

8. Op 11 oktober 2024 is op instigatie van 123inkt in de rechtbank het verzoek tot stand gekomen om medische gegevens op te vragen. 123inkt zou het liefst gegevens tot aan de kindertijd van Pjotr Pólrolniczak ontvangen. De advocaat van 123inkt stelt dat “niet het volledige verhaal” wordt verteld over “causaliteit”. Kan 123inkt toelichten in hoeverre het gegeven van een arbeidsongeval waarvoor een schadevergoeding wordt bedongen verband houdt met de medische voorgeschiedenis van een medewerker die sinds 2017 voltijds voor 123inkt werkzaam was? Is de gezondheidssituatie van deze werknemer voor het arbeidsongeval eerder een factor van belang geweest bij het al dan niet uitoefenen van zijn werkzaamheden? 

9. Hoe ziet 123inkt de verdere afhandeling van deze letselschadezaak voor zich? 

10. Op 11 oktober 2024 zei [directeur HR Europe 123inkt0 in de rechtbank dat eventuele toekenning van een voorschot van 10.000 euro (NB: dit ging niet door) “de omstandigheden van andere werknemers zullen verslechteren”. Kan 123inkt dit toelichten?  

11. Waarom is 123inkt nog niet tot een schikking gekomen? Klopt het dat 123inkt precedentwerking wil voorkomen? 

12. Heeft de afhandeling van het arbeidsongeval van Pjotr Pólrolniczak gevolgen voor de manier waarop 123inkt zich verhoudt tot de afhandeling van eventuele toekomstige arbeidsongevallen? Zo ja, op welke manier? Zo nee, waarom niet? 

13. Heeft 123inkt in de afhandeling van eerdere arbeidsongevallen (voor het ongeval van Pjotr Pólrolniczak) in de laatste vijf jaar te maken gehad met een externe belangenbehartiger van een (ex-) werknemer? 

Reactie 123inkt:

Bij 123inkt.nl streven we naar een werkomgeving waarin inclusiviteit, veiligheid en respect centraal staan, zodat iedere medewerker zich erkend en gewaardeerd voelt. Met ons diverse team, bestaande uit mensen van maar liefst 39 verschillende nationaliteiten, creëren we een dynamische en inspirerende organisatiecultuur. 

Sinds jaar en dag werven wij collega’s met als doel een langdurige samenwerking aan te gaan. Bij voorkeur werven wij zelf en bieden wij rechtstreeks een arbeidsovereenkomst aan. 

Nieuwe collega’s worden ook vandaag de dag nog vaak aangedragen door huidige medewerkers, die hiervoor een aandraagbonus krijgen. Wanneer het in een bepaalde periode lastig blijkt om voldoende personeel te werven, of wanneer de werkdruk door projecten en/of acties toeneemt, maken wij gebruik van uitzendbureaus om onze klantbelofte – vandaag besteld, morgen geleverd – na te kunnen komen. Als na verloop van tijd blijkt dat de match tussen ons en een uitzendkracht goed is, zoals in het geval van Piotr Pólrolniczak, doen wij er alles aan om deze persoon bij ons in dienst te nemen. Huisvesting vormt hierbij vaak een uitdaging, omdat dit meestal verbonden is aan het dienstverband bij het uitzendbureau. Het is daarom prettig dat de oprichter van ons bedrijf een aantal woningen in de omgeving van het hoofdkantoor in Nederhorst den Berg bezit. Het gaat hierbij niet om grootschalige huisvesting, maar slechts om enkele woningen die doorgaans voor een kortere periode worden bewoond. De huurprijzen die de medewerkers van 123inkt.nl betalen, zijn laag en liggen onder de gebruikelijke huurprijzen in de markt. 

Bij 123inkt.nl is er geen specifieke afdeling waar voornamelijk Oost-Europese werknemers werkzaam zijn. De meeste Oost-Europese medewerkers bij ons werken in het magazijn. In ons magazijn werken - naast Nederlanders - echter ook medewerkers van diverse andere nationaliteiten, zoals Spaanse en Portugese collega’s. We begrijpen daarom niet waarom 

Oost-Europese medewerkers specifiek worden uitgelicht. Bij ons wordt iedereen in het magazijn gelijk behandeld. Noemenswaardig is dat veel leidinggevende functies in het magazijn worden vervuld door Poolse (vrouwelijke) medewerkers. Ter illustratie van onze gelijke behandeling willen we graag een direct familielid van Piotr Pólrolniczak noemen, die per 1 november 2023 is bevorderd naar een leidinggevende functie. Deze promotie is volledig gebaseerd op inzet en kwaliteiten, los van de perikelen met Piotr Pólrolniczak. 

Veiligheid staat bij ons hoog in het vaandel. In de afgelopen vijf jaar heeft zich slechts één meldingsplichtig ongeval voorgedaan, degene waarbij Piotr Pólrolniczak de betrokkene was. 

We hebben nagelaten dit tijdig te melden, niet uit opzet maar vanwege een gebrek aan kennis, aangezien we niet eerder met een arbeidsongeval te maken hadden gehad en de criteria voor een arbeidsongeval niet goed bekend waren. Na onze melding op 19 april 2023 heeft dit geleid tot een inspectie door de Nederlandse Arbeidsinspectie, waarvoor we een intern onderzoek en verbeterplan hebben moeten opstellen. Deze rapportage voldeed aan de gestelde eisen, waarna we aanvullende maatregelen hebben doorgevoerd. Hieronder vallen een intensievere handhaving van veiligheidsvoorschriften, vaker overleg over risico’s en een betere documentatie van veiligheidsprocessen. 

Ter preventie van ongevallen nemen we al jarenlang verschillende maatregelen, zoals het opleiden van preventiemedewerkers, het trainen van BHV’ers en na het interne onderzoek bieden wij ook VCA-opleidingen aan. Daarnaast communiceren we veiligheidsinformatie in drie talen (Nederlands, Engels en Pools) om deze voor iedereen toegankelijk te maken. Naast deze maatregelen op het gebied van veiligheid bieden wij ook een aantal bijzondere secundaire arbeidsvoorwaarden aan die de integratie van collega’s met andere nationaliteiten vergemakkelijken. Zo bieden wij onze medewerkers externe taaltrainingen aan, zodat zij de Nederlandse en/of Engelse taal beter kunnen beheersen. Daarnaast komen medewerkers van alle afdelingen (dus ook de Poolse) in aanmerking voor een auto van de zaak, inclusief tankpas. Hiermee mag privé worden gereden in Nederland en kan twee keer per jaar op kosten van de zaak naar het buitenland worden gereisd. Bovendien, en dat klinkt wellicht ongebruikelijk, hebben wij twee masseuses in dienst. Alle medewerkers, inclusief de Oost-Europese collega’s in het magazijn, kunnen eens in de twee weken tijdens werktijd gebruikmaken van een massage van 20 minuten. Dit illustreert nog eens hoe wij als organisatie investeren in het welzijn van onze medewerkers. 

Op het gebied van verzekeringen kunnen we melden dat we, net als veel andere bedrijven in Nederland, eigenrisicodrager zijn bij aansprakelijkheidskwesties. Voor wat betreft arbeidsongeschiktheid zijn we aangesloten bij het UWV. 

Casus Piotr Pólrolniczak 

Wat betreft de casus van Piotr Pólrolniczak: deze loopt nog. De rechter heeft geoordeeld dat 123inkt.nl aansprakelijk is, en 123inkt.nl heeft deze aansprakelijkheid ook geaccepteerd. Dit betekent dat wij aan Piotr Pólrolniczak een bedrag voor letselschade moeten uitkeren, en wij zijn daartoe ook bereid. Wij achten de eisen van Piotr Pólrolniczak echter disproportioneel en zien dit vanuit twee invalshoeken:  

• Wij denken dat de letselschade minder is dan door Piotr Pólrolniczak wordt geclaimd. 

Bewijs hiervoor vindt u onder meer in de beelden die tijdens de rechtszaak zijn vertoond. (Wij voelen ons vrij hieruit te citeren, aangezien A) het een openbare rechtszaak betrof en B) u of een vertegenwoordiger van uw organisatie (“Groene Amsterdammer”) daarbij aanwezig was. 

• Wij zijn bereid om de schade te vergoeden die voortvloeit uit het ongeval, maar vermoeden sterk dat Piotr Pólrolniczak schade claimt over een veel breder medisch spectrum dan alleen het arbeidsongeval. In dat kader heeft onze advocaat eerdere medische dossiers opgevraagd. 

Tijdens de rechtszaak heeft u kunnen constateren dat de rechter hierin meeging en sterk suggereerde om het voorschot aanzienlijk te beperken. De reductie van het voorschot van 

EUR 10.000 naar EUR 2.500 bevestigde ons vermoeden van disproportionaliteit. 

Wij vinden het belangrijk te melden dat 123inkt.nl er de afgelopen twee jaar alles aan heeft gedaan om tot een zorgvuldige en passende oplossing te komen. Wij zijn altijd in contact gebleven met Piotr Pólrolniczak, hebben zijn salaris volledig doorbetaald en ook de extra fysiobehandelingen bekostigd. Dit gebeurde altijd in goed onderling overleg. Daarom hebben we in april 2023 een poging ondernomen om een mogelijke rechtszaak af te wenden en tot een gezamenlijke oplossing te komen. Na tussenkomst van de jurist van Piotr Pólrolniczak werd duidelijk dat wij enkel nog met de jurist mochten communiceren. Daardoor kreeg de afhandeling van het arbeidsongeval een formeler karakter. NB: Het postadres in Hilversum is door Piotr Pólrolniczak aan ons doorgegeven voor de HR-administratie.  

Wij betreuren het dat de kwestie met onze medewerker Piotr Pólrolniczak uiteindelijk heeft geleid tot een rechtszaak. Als werkgever hechten wij veel waarde aan goed werkgeverschap en streven wij ernaar eventuele fouten op een correcte wijze op te lossen. In deze zaak hebben wij echter te maken met eisen die naar ons oordeel disproportioneel zijn. Ten slotte willen we benadrukken dat we ons blijven inzetten om onze veiligheidsprocedures te handhaven en verder te verbeteren. Ons doel is om toekomstige incidenten volledig te voorkomen en een veilige werkplek voor al onze medewerkers te waarborgen. 

1. In de casus die wij behandelen, van Sebastian Botosanu, stelt hij dat toen hij in het ziekenhuis verbleef met botbreuken in zijn benen, niemand van het Waterschap langs geweest is. Klopt dit?

Dit klopt. Vlak na het incident heeft de arbeidsinspectie ter plaatse beoordeeld welke partijen zij als betrokkenen verder in het onderzoek nodig hadden. Het waterschap werd hierin beoordeeld als ‘geen partij’, behalve dat het incident op ons terrein heeft plaatsgevonden. Het waterschap was opdrachtgever, aannemerscombinatie Van der Straaten heeft de opdracht gegund gekregen en gebruik gemaakt van de diensten van een Belgisch uitzendbureau.

Hierdoor had het waterschap vanuit de AVG geen actueel beeld van de (medische) situatie van de heer Botosanu en hadden we geen contact of gegevens om met hem contact te zoeken. Uiteindelijk hebben we via het uitzendbureau en de aannemerscombinatie een fruitmand kunnen sturen om ons medeleven te tonen.

2. Klopt het dat u in uw veiligheidsplan het uitgangspunt nul ongelukken verwerkt had, dat de voertaal Engels of Nederlands moeten zijn en dat alle werknemers in bezit van een VCA-certificaat moeten zijn?

Klopt. Dit is gesteld in verschillende documenten bij het bestek. Daarnaast heeft de aannemer in de Uitvoeringsfase van het VGM-plan (Veiligheid, Gezondheid & Milieu) aangegeven dat alle medewerkers in bezit zijn van een VCA-certificaat.

3. Wat heeft het waterschap gedaan om te controleren of aan deze voorwaarden is voldaan?

De werkzaamheden op het terrein van de rioolwaterzuivering duurden ongeveer een jaar. Iedere veertien dagen was er een overleg met de aannemer, waarbij arbo een vast punt op de agenda is en waarbij de VCA besproken is. Daarnaast zijn er elke veertien dagen safetywalks gedaan met alle (onder)aannemers en de opdrachtgever.

4. Hoe kan het dat ondanks dit veiligheidsplan toch een ernstig ongeval was waarbij Botosanu van een ladder viel?

Helaas blijft menselijk handelen een risico en kan dit altijd gebeuren. De heer Botosanu heeft ervoor gekozen een ladder te gebruiken voor het werk, waarvoor ook een stelling te gebruiken was. Er stond ter plaatse een stelling die ook gekeurd was. Er is dus niet het juiste arbeidsmiddel gekozen.

5. In de casus die wij behandelen lezen wij dat 2 werknemers nog niet in bezit waren van een VCA-certificaat tijdens hun werkzaamheden, hoe kan dit?

Dit was wel een eis voor het uitvoeren van deze werkzaamheden. De aannemer heeft bij ons aangegeven dat alle werknemers een VCA-certificaat hebben.

6. Is dit voorbeeld voor u reden om eisen met betrekking tot aanbestedingen waarbij arbeidsmigranten gevaarlijk werk uitvoeren verder aan te scherpen?

Het is niet nodig om de aanbestedingen verder aan te scherpen zo lang de VCA-certificaten getoetst worden aan de Nederlandse wetgeving. Wij maken geen onderscheid in afkomst van personeel.

7. Voert de aannemer Van Der Straaten die het werk voor het waterschap uitvoerde nog steeds opdrachten uit waarbij arbeidsmigranten worden ingezet en heeft u naar aanleiding van het ongeval daar maatregelen getroffen om te voorkomen dat zoiets nogmaals gebeurt?

Dat is bij ons niet bekend. In dit geval was het een aannemerscombinatie, maar ook los van elkaar voeren de aannemers nog steeds werk voor het waterschap uit. We werken volgens wetgeving en vastgelegde contracten waarbij we gekwalificeerd personeel eisen. We stellen eisen aan de voertaal, maar maken geen onderscheid in afkomst van het personeel.

8. De arbeidsinspectie heeft na het ongeval geconcludeerd dat er geen overtreding van de arbowet was omdat de werknemer ‘nog niet aan zijn werkzaamheden begonnen was’. Gaat u mee in de redenering dat dit ongeval de verantwoordelijkheid van de werknemer zelf is? 

Dit is een oordeel van de arbeidsinspectie waarnaar wij gehandeld hebben. Voor het werk is een correct VGM-plan gebruikt. Hierin wordt voor werkzaamheden op hoogte aangestuurd op het gebruik van het arbeidsmiddel steiger of hoogwerker. Indien niet mogelijk, dan pas een ladder. Deze toevoeging stond destijds ook al in het VGM-plan voor de werkzaamheden bij de rwzi Retranchement.

9. Voelen jullie de verantwoordelijkheid om de zorgplicht aan te scherpen? 

Nee, we staan achter de uitgangspunten van het VGM-plan. Wij toetsen ieder VGM-plan uitvoeringsfase, waarbij de regels over het werken met een ladder aangescherpt zijn. Sindsdien zorgen we ervoor dat deze toevoeging in het VGM-plan van alle werkzaamheden vermeld staat. Verder gaf het rapport van de arbeidsinspectie geen aanleiding om aanscherping of wijzigingen door te voeren.

Van der Straaten Aannemingsmaatschappij bv heeft niet gereageerd op onze vragen.