Nieuws

Schietende agenten Sammy Baker ondanks kritisch rapport onderzoeksbureau opnieuw niet vervolgd door OM

© Forensic Architecture
  • Nikki van der Westen

De kritische conclusies van het gerenommeerde onderzoeksbureau Forensic Architecture (FA) over het dodelijke politieoptreden in de zaak-Sammy Baker, legt het OM een jaar later in zijn geheel naast zich neer. FA concludeerde onder meer dat de politie-agenten op elk moment nog ruimte hadden om achteruit te stappen, in plaats van te schieten. Daarom deden de ouders van Sammy vorig jaar aangifte tegen de agenten. Het OM heeft nu opnieuw besloten de agenten niet te vervolgen.

De Duitse fitness-influencer Sammy kwam in 2020 in Amsterdam om door politiekogels. Begin dit jaar deden de ouders van Sammy aangifte tegen vier Amsterdamse agenten, waaronder de twee schutters. Ook dienden zij vier rapporten in van deskundigen die de zaak hadden bestudeerd. Onder meer de Nederlandse psychiater Aram van Reijsen concludeerde daarin dat de politie de psychisch verwarde Sammy met meer rust en ruimte had kunnen benaderen om escalatie te voorkomen.

Forensic Architecture

Een ander belangrijk rapport werd opgesteld door Forensic Architecture. FA maakte naam met virtuele reconstructies van politie- en oorlogsgeweld en werkte daarbij samen met onder meer Bellingcat, Le Monde en The Guardian. Op basis van video’s die door omstanders werden gemaakt, konden ze de laatste minuten van Sammy’s leven precies reconstrueren en conclusies trekken die haaks stonden op het verhaal van de politie.

Volgens de politie en het OM vormde Sammy een acuut gevaar en was er geen andere mogelijkheid meer om hem neer te schieten. Sammy was in verwarde toestand en had een mes in zijn hand. Maar FA stelde vast, in samenwerking met Argos, dat Sammy gedurende de laatste seconden van zijn leven op zijn rug op de grond lag.

Dat een van de agenten naast Sammy op de grond was beland, zoals drie agenten hadden verklaard, bleek niet te kloppen. Bovendien was er op elk moment nog ruimte voor de agenten om achteruit te stappen. Die conclusies baseerde FA op vertrouwelijke politiedocumenten, deskundigenrapporten, video’s en een virtuele 3D-reconstructie.

Inmiddels heeft het OM het Engelse rapport van FA laten vertalen en bestudeerd. In een brief noemt het OM de “bewijswaarde” van het rapport “discutabel”. Volgens het OM toetst FA in haar rapport “niet op feiten gebaseerde scenario’s”.

Wel erkent het OM nu dat het niet klopt dat een van de agenten naast Sammy op de grond was beland. De verklaringen van agenten komen niet overeen met de videobeelden. Toch blijft het OM erbij dat de agenten juist hebben gehandeld.

Dezelfde beslissing

Al eerder werd besloten dat de schietende agenten niet zouden worden vervolgd. Dat was na afloop van het standaardonderzoek dat plaatsvindt na dodelijk geweld door agenten. Nu herhaalt het OM die beslissing.

De politie en de ouders van Sammy zijn momenteel met elkaar in gesprek over een afwikkeling van de zaak. Of de ouders een artikel 12-procedure zullen starten om alsnog vervolging af te dwingen, is nog niet duidelijk.

Sammy Baker

In 2020 komt de 23-jarige Sammy Baker, een Duitse fitness-influencer, in Amsterdam om het leven door politiekogels. Sammy raakte waarschijnlijk in een psychose na een bezoek aan een coffeeshop, en was vervolgens twee dagen vermist. Een korte politie-achtervolging in Amsterdam-West resulteerde uiteindelijk in zijn dood. De schutters werden niet vervolgd, omdat Sammy in zijn laatste minuten een gevaar zou vormen voor agenten, aldus het OM: ‘ze handelden uit noodweer’.