Op zoek naar de PFAS-lozers in de Maas

Argos

  • Rik Delhaas

Het blijkt buitengewoon moeilijk om te achterhalen welke bedrijven in Nederland er allemaal PFAS lozen. PFAS is de verzamelnaam voor een groep chemische verbindingen, die in heel veel producten worden gebruikt maar schadelijk zijn voor de gezondheid en het milieu.

Beluister de podcast

PFAS heeft de eigenschap water-, vuil- en vetafstotend te zijn en wordt daarom gebruikt in bijvoorbeeld regenkleding, cosmetica en koekenpannen.

Inmiddels wordt er bijna overal PFAS aangetroffen in de bodem, lucht en ook in het water. Nederland heeft samen met een aantal andere Europese landen voorgesteld om op termijn helemaal met PFAS te stoppen. Om PFAS te mogen lozen, moet een bedrijf een vergunning hebben. De diensten die over die vergunningen gaan, hebben de zaak vaak niet op orde.

En dus is de vraag of de Tweede Kamer nog voor de zomer een volledige inventarisatie krijgt van zogenaamde PFAS-emissies. Daar heeft ze namelijk om gevraagd in een motie afgelopen maart. Uit de motie sprak duidelijk ongeduld omdat de minister van Infrastructuur en Waterstaat, Mark Harbers eerder had laten weten ‘niet aan dat verzoek te kunnen voldoen'.

Samen met de Groene Amsterdammer ging Argos op zoek naar de reden waarom het zo lastig is aan dat lijstje te komen. Slagen we erin om misschien zelf wel een lijst te maken?

Bij ons onderzoek naar PFAS-lozers in het Maasstroomgebied hebben we gebruik gemaakt van de eerste inventarisatie van PFAS-producenten en gebruikers in Europa door het ‘Forever Pollution Project’.

Zaterdag 3 juni, 14 uur, NPO Radio 1

Klik open voor de reactie van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat

reactie op het onderzoek

We vinden dat onze rivieren, meren en beken schoner moeten worden. Daarvoor moet ons land óók zelf hard aan de slag, hoewel een deel van de vervuiling van andere landen komt.

Vanuit de Rijksoverheid is ervoor gekozen om sterk in te zetten op het terugdringen van PFAS in de leefomgeving. Dat betekent dat we overal kritisch kijken of er geen alternatieven zijn voor het gebruiken van PFAS, en dat we verwachten van bedrijven dat ze alle maatregelen nemen om emissies te voorkomen of zoveel mogelijk terug te dringen. Bedrijven zijn bijvoorbeeld verplicht om de beste zuiveringstechnieken te gebruiken, zodat ze zo weinig mogelijk uitstoten. Via controles door het bevoegd gezag wordt gekeken of een bedrijf zich houdt aan de opgelegde voorwaarden in de vergunning.

Rijkswaterstaat is op dit moment bezig om honderden vergunningen te herzien. Daarvan zijn de meest belangrijke circa 200 eind dit jaar afgerond, dan moeten er nog circa 600 worden herzien. Met de inzet op een brede Europese PFASrestrictie wordt beoogd dat in de toekomst geen PFAS meer geproduceerd en gebruikt worden; dit stimuleert bedrijven nu al om tijdig alternatieven te vinden.

sprekers

    Maarten van der Ploeg

    Directeur RIWA-Maas (vereniging van drinkwaterbedrijven in Nederland)

    Erik Haverkort

    Tweede Kamerlid (VVD)

    Kiki Hagen

    Tweede Kamerlid (D66)

    Jacob de Boer

    Professor-emeritus in Environmental Chemistry and Toxicology aan de VU Amsterdam

    Albert van Wijk

    Teamleider buitendienst Aqualab Zuid

    Richard Schuitemaker

    Monsternemer bij Aqualab Zuid

    Stijn Rommens

    Senior Analist Organische Chemie bij Aqualab Zuid

    Hans de Groene

    Directeur VEWIN (koepelorganisatie van drinkwaterbedrijven in Nederland)

    Astrid Bulder

    Onderzoeker voedselveiligheid bij RIVM

    Annemarie van Wezel

    Bioloog en milieudeskundige