AIVD waarschuwt Iraanse activisten voor ontvoering in buitenland

© EPA/Felipe Trueba
  • David Davidson
  • Jacco Versluis
  • Rik Delhaas
onderdeel van

Iraans-Nederlandse activisten die buiten Europa reizen lopen volgens de AIVD het risico dat ze worden uitgeleverd of ontvoerd naar Iran. De inlichtingendienst waarschuwt hiervoor.

Met de waarschuwing reageert de AIVD op vragen van Argos naar aanleiding van de verdwijning van een Zweedse Iraniër. De man, Habib Chaab, raakte in oktober vermist nadat hij naar Turkije was gereisd en blijkt inmiddels aan Iran te zijn overgedragen. De precieze omstandigheden zijn onduidelijk. In Iran wacht Chaab mogelijk de doodstraf. Hij is betrokken bij de Iraanse oppositiegroep ASMLA, die ook in Nederland actief is.

De AIVD laat weten: ‘Er zijn publiekelijk verschillende gevallen bekend van ontvoeringen en arrestaties van Europees-Iraanse dissidenten buiten Europa. Deze dissidenten, die zich hebben gevestigd in de EU, zijn naar landen afgereisd die of onder invloedssfeer van de Iraanse diensten vallen of geen probleem hebben met het uitleveren van dissidenten aan Iran. Het is van belang dat mensen uit de Iraanse gemeenschap in Nederland zich bewust zijn van het risico dat zij in deze landen ontvoerd of gearresteerd kunnen worden en vervolgens in Iran berecht worden’. 

Liquidaties

Volgens het regime in Teheran is de ASMLA waartoe Chaab behoort, voluit Arab Struggle Movement for the Liberation of Ahwaz, een terroristische organisatie en betrokken bij aanslagen in Iran. De Iraanse geheime dienst heeft het al langere tijd voorzien op leden van de groep in Nederland en Europa. In november 2017 werd medeoprichter Ahmad Mola Nissi in Den Haag geliquideerd. In september 2018 verijdelden de Deense autoriteiten een poging tot liquidatie van ASMLA-leider Habib Jabor.

Argos berichtte vorig jaar over een Iraanse spion die in Nederland ASMLA-leden in de gaten hield en informatie doorspeelde naar de Iraanse geheime dienst. Het anti-Iraanse televisiestation van de beweging in Rijswijk werd tot in detail vastgelegd. Voor zeker één ASMLA-lid, journalist Eisa S. uit Delft die inmiddels zelf is gearresteerd, was de dreiging zo serieus dat de politie beveiligingsmaatregelen voor hem trof. 

Terrorismezaken

Inmiddels zijn vier ASMLA-leden verdachten in terrorismezaken in Nederland en Denemarken. In Nederland is Eisa S. volgens het Openbaar Ministerie betrokken bij de voorbereiding van aanslagen in Iran. Drie medeverdachten in Denemarken, onder wie ASMLA-leider Habib Jabor, zouden met steun van de Saoedische geheime dienst terrorisme hebben gefinancierd in Iran.

De internationale spanningen rond ASMLA zijn de afgelopen jaren opgelopen. Volgens Iran is de groep betrokken bij een grote aanslag op een militaire parade in de Iraanse stad Ahvaz op 22 september 2018. Iran eiste meteen na deze aanval maatregelen van Nederland en Denemarken omdat de ASMLA hier ongehinderd kon opereren.

In de terrorismezaak tegen Eisa S. is gekeken naar een mogelijke link met de aanslag op de parade in 2018, maar daar is geen bewijs voor gevonden. S. wordt wel in verband gebracht met de liquidatie van twee Iraniërs in november 2018. Inmiddels onderzoekt het OM ook of S. aanslagen in Iran heeft gefinancierd. In Iraanse staatsmedia wordt de onlangs gearresteerde Zweedse Iraniër Habib Chaab eveneens een rol toegedicht bij de aanslag op de parade in Ahvaz.

Mansouri

In 2006 werd de Nederlands-Iraanse activist Abdullah al-Mansouri in de Syrische hoofdstad Damascus gearresteerd en uitgeleverd aan Iran. Hij werd beschuldigd van terrorisme en veroordeeld, maar kwam in 2014 vrij en keerde terug naar Nederland.

over dit dossier