Artikelen

Er gebeuren soms de vreemdste dingen in de Nederlandse politiek. Op papier is de Tweede Kamer dan misschien het hoogste politieke orgaan, de praktijk is regelmatig anders.
Dat werd afgelopen woensdag weer eens duidelijk tijdens een vergadering van de vaste Kamercommissie Justitie en Veiligheid.

Tot vorig jaar maakten nog zeker vijf gemeenten gebruik van de zogenoemde ‘fraudescorekaart’: een algoritme dat mensen wel of niet zou bestempelen als fraudeur. Naar aanleiding van eerder onderzoek van Argos richtte de vakbond FNV in juli 2022 een meldpunt op voor mensen die meenden slachtoffer te zijn geworden van deze fraudescorekaart. Een van de mensen die zich daar meldde, is Anne Marie Appeldoorn.

Vakbond FNV heeft aangifte gedaan bij de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) tegen vijf gemeenten die nog tot vorig jaar gebruikt maakten van de omstreden ‘fraudescorekaart’.

Je komt bij het loket om bijstand aan te vragen en nadat je de nodige vragen hebt beantwoord, zegt de gemeenteambtenaar: u ziet er best aardig uit, maar we verdenken u van fraude. Twee uur later staat de sociale recherche in je huis en trekt alle laden en kastjes open.

In het Britse Essex werden in oktober 2019 in een koeltruck 39 dode lichamen gevonden van Vietnamese migranten. Een passage in het jaarrapport van het Belgische Federaal Migratiecentrum Myria “heeft de indruk gewekt dat niet twee, maar 38 van de 39 overleden slachtoffers voorafgaand aan het drama in Nederland zijn geweest”, maar dit is feitelijk onjuist. Dit schrijft staatssecretaris Van den Burg in antwoord op Kamervragen van Michiel van Nispen en Jasper van Dijk van de SP. Volgens de staatssecretaris staat vast dat twee van de Essex-slachtoffers, de minderjarige jongens Quyen en Hieu, in Nederland zijn geweest. De conclusie dat dit voor nagenoeg alle slachtoffers zou gelden is volgens de staatssecretaris gebaseerd op een misverstand.

In onze rubriek Luizen in de Pels spreken we onderzoeksjournalisten over hun vak. Dit keer is Joep Dohmen te gast in de studio. Hij begon zijn journalistieke carrière bij het Limburgs Dagblad en dagblad De Limburger. Sinds hij daar in 1999 vertrok werkt hij als onderzoeksjournalist bij het NRC.

Argos bestaat dit jaar 30 jaar. We kijken terug op een aantal spraakmakende uitzendingen van de afgelopen jaren. Wat is de impact van het werk van Argos? Wat is er veranderd na die uitzendingen?

Je woont in een buurt met problemen en een team fraudecontroleurs van de overheid komt onaangekondigd aan de deur, want je bent geselecteerd voor een huisbezoek. Ze vertellen niet dat je in beeld bent gekomen omdat uit de data blijkt dat je sinds een tijdje een alleenstaande moeder bent, je woning behoorlijk groot is voor iemand met een bijstandsuitkering en iemand een melding over je heeft gedaan.

De overheid voorspelt na het verbod op het ‘sleepnet’ SyRI nog altijd fraude op adressen in sociaal-economisch zwakkere wijken. Argos en Lighthouse Reports deden onderzoek naar de methode, waarbij gemeenten en instanties als Belastingdienst, UWV en politie risicosignalen delen. ‘Dit gaat over een overheid die zoveel van je afweet dat die altijd iets kan vinden.’

Een coalitie van maatschappelijke organisaties begint een rechtszaak tegen de manier waarop de overheid burgers profileert om socialezekerheidsfraude op te sporen in wijken met veel uitkeringen. Aanleiding is nieuw onderzoek van Argos en Lighthouse Reports.

De overheid voorspelt met behulp van schimmige methodes fraude en misstanden in sociaal-economisch zwakkere wijken, naar eigen zeggen om de leefbaarheid te verbeteren. Hoe werkt die ‘glazen bol’? Kan deze methode waarbij instanties als Belastingdienst, UWV, politie en gemeenten privacygevoelige gegevens delen eigenlijk wel door de beugel?

Aanvragen voor langdurige zorg worden vaker verkeerd behandeld dan het CIZ naar buiten rapporteert. In een half jaar tijd nam het Centrum Indicatiestelling Zorg in zevenduizend gevallen niet goed onderbouwde besluiten.

38 van de 39 dodelijke Vietnamese slachtoffers van het Essex-koeltruckdrama in Engeland waren ‘gekend in Nederland’. Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen Conny Rijken wil dat er een onderzoek komt naar Vietnamese mensenhandel.

Iedereen kent wel iemand die zorg krijgt uit de Wet langdurige zorg, de Wlz. Bijna 350.000 mensen zijn voor de rest van hun leven afhankelijk van het geld dat ze krijgen op grond van deze wet. Maar de toekenning van deze zorg verloopt zeker niet vlekkeloos.

Waterleiding Maatschappij Limburg (WML) verwacht dat ze in de toekomst vaker te maken zullen krijgen met ‘natuurlijke vervuiling’ door extreme hitte en droogte. Dat zegt Peter van Diepenbeek, hydroloog bij WML in Argos. Het afgelopen jaar werden tot twee keer toe ‘natuurlijke’ onbekende stoffen aangetroffen in het water van de Maas waardoor de inname bij het station in Heel gestopt moest worden.

nog invullen

38 van de 39 dodelijke Vietnamese slachtoffers van het Essex-koeltruckdrama in Engeland waren ‘gekend in Nederland’. Dat blijkt uit het jaarrapport van het Belgisch Federaal Migratiecentrum Myria, dat vandaag verschijnt. Het rapport citeert ook uit de aangifte van de 17-jarige Tran Ngoc Hieu, een van de jongens van wie Argos en Lost in Europe ontdekten dat hij vlak voor zijn dood vermist was geraakt uit de beschermde opvang in Limburg. Hieu verklaarde tegenover de Nederlandse politie over bewakers met automatische wapens, werken op wietplantages, en hoe hij nadat hij in Oekraïne naar de politie was gestapt vervolgens werd teruggebracht naar het pand van de smokkelaars.

Het is onrustig binnen de Nederlandse Publieke Omroep (NPO). Berichtgeving over een onveilige werksfeer, tijdelijke contracten en verschillende belangen in de omroeptop passeren de revue en zorgen voor veel kritiek, zowel binnen als buiten de omroepen. Een van de namen die regelmatig genoemd wordt, is de naam van Frans Klein, directeur video van de NPO. Na de zoveelste onthulling legde hij zijn werk ‘tijdelijk’ neer, in afwachting van een onderzoek over het reilen en zeilen binnen de NPO. Dat onderzoek zal ook aantonen wat de rol van Klein - toentertijd mediadirecteur van de VARA - was in de misstanden binnen De Wereld Draait Door.