Banken en hun risicoklanten: Hoe stichtingen de dupe zijn van anti-terrorismebeleid

Een dorpshuis, tafeltennisvereniging of liefdadigheidsinstelling doet er in Nederland al snel een half jaar over om een bankrekening te kunnen openen. Tenminste - als het überhaupt lukt, want banken en andere financiële instellingen zijn dit soort klanten liever kwijt dan rijk.
De afgelopen jaren controleren banken hun klanten steeds strenger op witwassen en terrorismefinanciering. Maatschappelijke organisaties zonder winstoogmerk zijn extra vaak de klos. Zij worden internationaal in verband gebracht met terrorismefinanciering en worden door banken automatisch aangemerkt als 'hoog-risicoklanten', blijkt uit onderzoek van Argos.
Het begint vaak met een mail of telefoontje van de bank: waar hun geld vandaan komt, wie de bestuursleden precies zijn, waarom bepaalde betalingen zijn gedaan. Mark Molenaar, van de Vereniging van Nederlandse Organisaties Vrijwilligerswerk, kent de verhalen maar al te goed: “Iedere vereniging denkt bij zichzelf van: hé, wat overkomt mij nou? Het zal wel aan mij liggen, ík moet zal wel iets niet goed doen. Maar die zien natuurlijk niet het hele brede plaatje: dat het heel veel meer organisaties overkomt.’
Advocaat Tamara Buruma is kritisch op de stempel van 'hoog-risicoklanten' die de organisaties krijgen. “Daarmee kom je eigenlijk met een onevenredig vergaande maatregel die veel te veel mensen en instanties en organisaties raakt. Volgens mij is het voor de bank ook idioot duur, terwijl het eigenlijk extreem weinig oplevert."
Waar komt dit label vandaan? Is het risico van terrorismefinanciering reëel? En wat gebeurt er als maatschappelijke organisaties geen toegang meer hebben tot het financiële systeem?

Helft stichtingen en verenigingen heeft problemen bank dankzij doorgeschoten anti-terrorismemaatregelen
Meer dan de helft van Nederlandse stichtingen en verenigingen ervaart problemen met hun bankrekening of hun betalingsverkeer. Dorpshuizen, sportverenigingen en goede doelen hebben grote moeite met het krijgen van een bankrekening, moeten doorlopend vragen beantwoorden of kunnen plotseling geen betaling meer overmaken. Dat blijkt uit een enquête onder meer dan duizend maatschappelijke organisaties in Nederland.
Abonneer je op de Argos Radio podcast
sprekers
Belinda van der Reijd
Beheerder Dorpshuis 'de Klabbe' in Foxhol

Mark Molenaar
Belangenbehartiger van Vereniging Nederlandse Organisaties Vrijwilligerswerk

Fulco van Deventer
Adjunct-directeur van Human Security Collective

Thalia Malmberg
Programmamanager bij Human Security Collective

Emile van der Does de Willebois
Specialist op het gebied van anti-witwas- en terrorisme- financieringswetgeving, werkzaam bij de Wereldbank

Tamara Buruma
Strafrechtadvocaat bij Prakken d'Oliveira Human Rights Lawyers

Helène Erftemeijer
Sectorcoördinator AML/CFT van de Nederlandse Vereniging van Banken

Margreet Plug
Directeur van Goede Doelen Nederland
